रासायनिक तत्वों की सूची (List of chemical elements) - चिह्न, नाम, परमाणु संख्या, परमाणू भार
नाम एवं संकेत |
संख्या |
प. भार |
खोजकर्ता |
हाइड्रोजन (H) |
1 |
1.0 |
एच. कैवेन्डिश |
हीलियम (He) |
2 |
4.0 |
पी. जानस्सेन व एन. लॉकएर |
लीथियम (Li) |
3 |
6.9 |
जे.ए. अर्फवेडसन |
बेरेलियम (Be) |
4 |
9.0 |
एल.एन. वाऊक्वेलिन |
बोरॉन (B) |
5 |
10.8 |
जे. एल. लुजेक, एल. जे. थेनार्ड, एच. डेवी |
कार्बन (C) |
6 |
12.0 |
अज्ञात |
नाइट्रोजन (N) |
7 |
14.0 |
डी. रदरफोर्ड |
ऑक्सीजन (O) |
8 |
15.9 |
शीले एवं प्रीस्टले |
फ्लोरीन (F) |
9 |
18.9 |
एच. मोइसन |
नियॉन (Ne) |
10 |
20.1 |
डब्ल्यू. रामसे व एम. ट्रेवर्स |
सोडियम (Na) |
11 |
22.9 |
एच. डेवी |
मैग्नीशियम (Mg) |
12 |
24.3 |
जे. ब्लैक |
अल्युमिनियम (Al) |
13 |
26.9 |
एच. सी. ओर्स्टेड |
सिलिकॉन (Si) |
14 |
28.0 |
जे. बर्जेलियम |
फॉस्फोरस (p) |
15 |
30.9 |
एच. ब्रांड |
सल्फर (S) |
16 |
32.0 |
अज्ञात |
क्लोरीन (Cl) |
17 |
35.4 |
के. शीले |
ऑर्गन (Ar) |
18 |
39.9 |
डब्ल्यू रामसे व जे. रेले |
पोटैशियम (k) |
19 |
39.0 |
एच. डेवी |
कैल्सियम (Ca) |
20 |
40.0 |
एच. डेवी |
स्कैण्डियम (Sc) |
21 |
44.9 |
एल.एफ.निल्सन |
टाइटेनियम (Ti) |
22 |
47.8 |
डब्ल्यू. ग्रेगर |
वनेडियम (V) |
23 |
50.9 |
ए.एम.डी.रियो |
क्रोमियम (Cr) |
24 |
51.9 |
एल.एन. वाऊक्वेलिन |
मैंगनीज़ (Mn) |
25 |
54.9 |
जे.जी. गन एवं आई. जी. कैम |
आइरन (Fe) |
26 |
55.8 |
अज्ञात |
कोबाल्ट (Co) |
27 |
58.9 |
जी. ब्रांट |
निकल (Ni) |
28 |
58.6 |
ए. क्रॉन्सटेड्ट |
कॉपर (Cu) |
29 |
63.5 |
अज्ञात |
जिंक (Zn) |
30 |
65.3 |
अज्ञात |
गैलियम (Ga) |
31 |
69.7 |
डि. ब्यासबाऊड्रेन |
जर्मेनियम (Ge) |
32 |
72.6 |
सी. विंकलर |
आर्सेनिक (As) |
33 |
74.9 |
ए. मैग्नेस |
सेलेनियम (Se) |
34 |
78.9 |
जे. बर्जेलियम |
ब्रोमीन (Br) |
35 |
79.9 |
ए.जे. बालार्ड एवं सी.जे. लोविग |
क्रिप्टॉन (Kr) |
36 |
83.8 |
डब्ल्यू रामसे व एम. ट्रेवर्स |
रुबिडियम (Rb) |
37 |
85.4 |
आर. बुनसेन व जी. किरचॉफ |
स्ट्रोन्शियम (Sr) |
38 |
87.6 |
डब्ल्यू क्रुकशंक |
वाईटरियम (Y) |
39 |
88.9 |
जे. गेबोलिन |
ज़र्कोनियम (Zr) |
40 |
91.2 |
एम.एच. क्लापोर्थ |
नायोबियम (Nb) |
41 |
92.9 |
सी. हैचेट |
मॉलीब्डेनम (Mo) |
42 |
95.94 |
के. शीले |
टेक्निशियम (Tc) |
43 |
98 |
ए. जे.सेगर व सी. पेरियर |
रूथेनियम (Ru) |
44 |
101.0 |
के. क्लाउस |
रोह्डियम (Rh) |
45 |
102.9 |
डब्ल्यू वोलेस्टीन |
पैलेडियम (Pd) |
46 |
106.4 |
डब्ल्यू. वोलेस्टीन |
सिल्वर (Ag) |
47 |
107.8 |
अज्ञात |
कैडमियम (Cd) |
48 |
112.4 |
एफ. स्ट्रोमेएर एवं के.एस.हर्मन |
इण्डियम (In) |
49 |
114.8 |
एफ. रीच व टी. रिक्टर |
टिन (Sn) |
50 |
118.7 |
अज्ञात |
ऐन्टिमोनी (Sb) |
51 |
121.7 |
अज्ञात |
टेल्यूरियम (Te) |
52 |
127.6 |
एम. वॉन रीचेन्स्टीन |
आयोडीन (I) |
53 |
126.9 |
बी. कर्टियस |
जेनॉन (Xe) |
54 |
131.2 |
डब्ल्यू. रामसे व एम. ट्रेवर्स |
सीज़ियम (Cs) |
55 |
132.9 |
आर. बुनसेन, जी. किरचौफ |
बेरियम (Ba) |
56 |
137.3 |
शीले एवं डेवी |
लैन्थेनम (La) |
57 |
138.9 |
सी. मोसान्देर |
सीरियम (Ce) |
58 |
140 |
जे. बर्जेलियस व डब्ल्यू हिस्लिंगर |
प्रसियोडाइमियम (Pr) |
59 |
140.9 |
सी. वॉन वेल्सबाख |
नियोडाइमियम (Nd) |
60 |
144.24 |
सी. वॉन वेल्सबाख |
प्रोमेथियम (Pm) |
61 |
145 |
जे. मरिन्सकी |
समेरियम (Sm) |
62 |
150.36 |
एल डि ब्यासबाऊड्रेन |
युरोपियम (Eu) |
63 |
151.9 |
एच. डिमैके |
गेडोलिनियम (Gd) |
64 |
157.25 |
डि. मैरिग्नैक |
टर्बियम (Tb) |
65 |
158.9 |
सी. मोसेन्डर |
डिसप्रोसियम (Dy) |
66 |
162.5 |
एल डी ब्यासबाऊड्रेन |
होल्मियम (Ho) |
67 |
164.9 |
जे. सोरेट व एम. डेलाफोन्टेई |
इरबियम (Er) |
68 |
167.2 |
सी. मोसेन्डर |
थुलियम (Tm) |
69 |
168.9 |
पी. क्लीव |
वाईटर्बियम (Yb) |
70 |
173.0 |
सी. मैरिग्नैक |
लुटीशियम (Lu) |
71 |
174.9 |
जी. अर्बेन |
हाफ्नियम (HF) |
72 |
178.4 |
डी. कॉस्टर एवं डि. हेवेसी |
टेन्टेलम (Ta) |
73 |
180.9 |
ए. इकेबर्ग |
टंगस्टन (W) |
74 |
183.8 |
जॉन जोश एवं फोस्टो एल्युअर |
रीनियम (Re) |
75 |
186.2 |
डब्लु. नोड्डाक व अन्य |
ओस्मियम (Os) |
76 |
190.2 |
एस. टेनेंट |
इरीडियम (Ir) |
77 |
192.2 |
एस. टेनेंट |
प्लैटिनम (pt) |
78 |
195 |
ए.डि. उल्लोआ |
गोल्ड (Au) |
79 |
196.9 |
अज्ञात |
मरकरी (Hg) |
80 |
200.5 |
अज्ञात |
थैलियम (Ti) |
81 |
204.3 |
डब्ल्यू. क्रूक्स |
लेड (Pb) |
82 |
207.2 |
अज्ञात |
बिस्मथ (Bi) |
83 |
208.9 |
जी. एग्रीकोला |
पोलोनियम (Po) |
84 |
209 |
पियरे व मैडम क्यूरी |
एस्टेटाइन (At) |
85 |
210 |
डी.आर.मैकेंजी एवं के.आर. मैकेंजी |
रेडॉन (Rn) |
86 |
222 |
फ्रेडरिक अर्नेस्ट |
फ्रैंसियम (Fr) |
87 |
223 |
एम. पेरे |
रेडियम (Ra) |
88 |
226 |
पियरे व मैडम क्यूरी |
ऐक्टिनियम (Ac) |
89 |
227 |
ए. डेविरने |
थोरियम (Th) |
90 |
232 |
जे. बर्जेलियम |
प्रोटेक्टिनियम (Pa) |
91 |
231 |
एफ. सॉडी एवं अन्य |
यूरेनियम (U) |
92 |
238 |
मार्टिन क्लेप्रॉथ |
नेप्च्यूनियम (Np) |
93 |
237 |
ई. मैकमिलन एवं पी. अबेलसन |
प्लूटोनियम (Pu) |
94 |
244 |
जी. सीबोर्ग एवं अन्य |
अमेरिशियम (Am) |
95 |
243 |
जी. सीबोर्ग एवं अन्य |
क्यूरियम (Cm) |
96 |
247 |
जी. सीबोर्ग |
बर्केलियम (Bk) |
97 |
247 |
जी. सीबोर्ग |
कैलीफोर्नियम (Cf) |
98 |
251 |
जी. सीबोर्ग एवं ए. घिओर्सो |
आइंस्टीनियम (Es) |
99 |
252 |
जी. सीबोर्ग एवं ए. घिओर्सो |
फर्मीयम (Fm) |
100 |
257 |
जी. सीबोर्ग एवं ए. घिओर्सो |
मेण्डेलीवियम (Md) |
101 |
258 |
जी. सीबोर्ग एवं ए. घिओर्सो |
नोबेलियम (No) |
102 |
259 |
जी. सीबोर्ग एवं ए. घिओर्सो |
लोरेनसियम (Lr) |
103 |
262 |
ए. घिओर्सो |
रदरफोर्डियम (Rf) |
104 |
261 |
ए. घिओर्सो एवं इवान फ्लेरो |
डब्नियम (Db) |
105 |
262 |
घिओर्सो या फ्लेरो |
सीबोर्गियम (Sg) |
106 |
266 |
जी. सीबोर्ग |
बोरियम (Bh) |
107 |
264 |
ओग्नेसियन |
हैसियम (Hs) |
108 |
277 |
मुन्जेनबर्ग एवं अन्य |
मेइट्नेरियम (Mt) |
109 |
268 |
मुन्जेनबर्ग एवं अन्य |
डार्म्स्टेडशियम (Ds) |
110 |
|
मुन्जेनबर्ग एवं अन्य |